1. Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA)

Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı/Instrument for Pre-Accession Assistance (IPA), Avrupa Birliği tarafından aday ülkelere, üyelik için gerekli yasal ve idari reformların gerçekleştirilmesi amacıyla sağlanan mali yardımlardır. IPA kapsamında, aday ülkenin AB’ye üye olma yolundaki ihtiyaç ve önceliklerine hizmet eden projeler desteklenmektedir.
2021-2027 yılları arasında uygulanacak olan IPA III döneminde hukukun üstünlüğü, demokrasi, insan hakları ve temel haklar, sivil toplum, güvenlik, göç yönetimi, kamu yönetimi ve yönetişim, uzlaşı ve iyi komşuluk ilişkileri, ekonomik ve sosyal kalkınma, çevrenin korunması ve iklim değişikliği, dijital ekonomi ve toplum ile sınır ötesi işbirliği gibi hedef ve alanlar olacaktır. 5 öncelikli alanı bulunmaktadır;

• Hukukun üstünlüğü, temel haklar ve demokrasi
• İyi yönetişim, müktesebat uyumu, stratejik iletişim ve iyi komşuluk ilişkileri
• Yeşil gündem ve sürdürülebilir bağlantısallık
• Rekabetçilik ve kapsayıcı büyüme
• Bölgesel ve sınır ötesi işbirliği

 

2. Birlik Programları:

Birlik Programları belirli bir süre için Birlik politikaları ile ilgili belirli alanları kapsayacak şekilde AB üye ülkeleri ve aday ülkeler arasında birliğini teşvik etmek üzere uygulanan faaliyetler bütünüdür. Birlik Programlarının temel amacı işbirliğinin geliştirilmesi olduğu için, başvuruların büyük çoğunluğunda farklı ülkelerden ortakların olması şarttır. Program bütçesinden sağlanan mali desteklerin önemli bölümü yatırım içermeyen projelere (kültürel faaliyetler, personel değişimi, araştırma projeleri, bilgi paylaşım projeleri gibi) verilmektedir.
Ekonomik ve sosyal birliğini hedefleyen 28 ülkeden oluşan AB'de çeşitli alanlarda işbirliğini teşvik etmek ve ilgili alanlardaki uygulamaları yakınlaştırmak için çeşitli Birlik Programları bulunmaktadır. Üye ülkelerin hepsi için zorunlu olan bu Birlik Programlarının önemli bir bölümü aday ülkeler ve Balkan Ülkeleri gibi AB'nin yakın olduğu ülkelere de açık bulunmaktadır. Türkiye de aday ülke sıfatı ile bu Birlik Programlarına katılım sağlamaktadır. 

• Erasmus+ Programı

Birlik düzeyinde mesleki eğitim de dahil olmak üzere eğitim ve öğretimde işbirliği, hareketlilik faaliyetleri, dönemsel ortaklıklar ve gençlik faaliyetlerini destekleyecektir. Buna göre, Erasmus+ Programının alt programları şu şekildedir:

• KA1 Bireylerin Öğrenme Hareketliliği
• KA2 Kurum ve Kuruluşlar Arasında İşbirliği
• KA3 Politika Gelişimi ve İşbirliği
• Jean Monnet Bursu

Bu programların bir kısmı ülke merkezli (Türkiye Ulusal Ajansı) bir kısmı ise Merkezi başvuru (Brüksel) istemektedir. https://www.ua.gov.tr/
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 

• Avrupa Dayanışma Programı (ESC)

Avrupa Dayanışma Programı (ESC), gençlerin kişisel, eğitimsel, sosyal, sivil ve mesleki gelişimlerini teşvik ederken, kendi ülkelerinde veya yurt dışında topluma yarar sağlayan projelerde gönüllü olmaları, çalışmaları veya ağ kurma faaliyetlerinde bulunmaları için fırsatlar yaratan, toplumsal ihtiyaçları karşılamayı hedefleyen yeni bir Avrupa Birliği girişimidir.
https://europa.eu/youth/home_tr
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 

• Ufuk Avrupa

95,5 milyar avroluk bütçesiyle Ufuk Avrupa AB’nin araştırma ve inovasyon alanındaki temel programıdır. Program iklim değişikliği ile mücadele ve BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşmanın yanında AB’nin rekabetçiliğinin ve ekonomik büyümesinin desteklenmesini amaçlamaktadır. Program işbirliğini desteklerken AB politikalarının geliştirilmesi, desteklenmesi ve uygulanmasında araştırma ve inovasyonun etkisini güçlendirecektir. Türkiye’de Ufuk Avrupa Programı’nın irtibat noktası TÜBİTAK’tır. Genel öncelikler; yeşil gündem, dijital gündem ve sağlıktır.
Sanayi kuruluşları, KOBİ’ler, araştırmacılar, üniversiteler, araştırma merkezleri, kamu kurumları, STK’lar, Uluslararası organizasyonlar başvuru sahibi olabilmekte ve program ülkesinden en az 3 ortaklı yapı kurulmalıdır.
https://ufukavrupa.org.tr/
https://ec.europa.eu/info/index_en
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 

• COSME-Tek Pazar

Yenilikçi girişimlerin ve fikirlerin ihtiyaç duyduğu finansmana erişimin kolaylaştırılması, girişimcilik kültürünün yerleşmesi ve iş ortamının iyileştirilmesine yönelik faaliyetleri desteklemektedir. COSME programının Türkiye’deki ulusal koordinatörü KOSGEB’tir.
https://cosme.kosgeb.gov.tr/
https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/find-funding/eu-funding-programmes/single-market-programme/overview_en
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 

• İstihdam ve Sosyal Yenilik (EaSı )

Programın genel hedefi; nitelikli ve sürdürülebilir istihdam, yeterli sosyal korumanın temini, sosyal dışlanma ve yoksullukla mücadele ile çalışma şartlarının iyileştirilmesi hususlarına destek verilmesidir. Programın ülkemiz içindeki koordinasyonundan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve AB Başkanlığı sorumludur.
https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1081
https://www.csgb.gov.tr/
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 

• Fiscalis 2020

Genel amacı iç pazarın vergilendirme sisteminin ülkeler arası işbirliğini güçlendirerek düzenli olarak işlemesini sağlamak ve iyileştirmektir. Programın ülkemizdeki uygulayıcısı Hazine ve Maliye Bakanlığı’dır.
https://ec.europa.eu/taxation_customs/fiscalis-programme_en
https://www.hmb.gov.tr/
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 

• Gümrükler 2020

Programın amacı gümrük alanında iç pazarın etkin biçimde işlemesine yönelik olarak üye ülkelerin çabalarının desteklenmesidir. Programın ülkemizdeki uygulayıcısı Ticaret Bakanlığı’dır.
https://ec.europa.eu/taxation_customs/business/customs-cooperation-programmes/customs-2020-programme_en
https://www.ticaret.gov.tr/
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 

• Sivil Koruma Mekanizması

Programın amacı; sivil koruma alanında Birlik ve üye devletler arasında insan ve doğa kaynaklı felaketlerde hazırlıklı olunması ve felaketlerin önlenmesi için işbirliği ve koordinasyonun iyileştirilmesidir. Sivil Koruma Mekanizmasının ülkemizde uygulanması Afet ve Acil Durum Yönetimi (AFAD) Başkanlığı tarafından koordine edilmektedir.
https://www.afad.gov.tr/
https://ec.europa.eu/echo/what/civil-protection/mechanism_en
https://www.ab.gov.tr/guncel-hibeler_50801.html
 
2021-2027 Döneminde katılım sağlanabilecek yeni programlar:
-Creative Europe (Yaratıcı Avrupa)
-Yatırım Avrupa (InvestEU)
-Dijital Avrupa
-Tek Pazar Programı (Cosme Bileşeni)
-Sahtecilikle Mücadele
-AB Uzay Programı
-ESF+ (EaSı Bileşeni)
-Adalet
-Haklar ve Değerler
-Sığınma ve Göç Fonu
-Entegre Sınır Yönetimi Fonu-Sınır Kontrol ve Vize Desteği
-Çevre ve İklim Eylemi (LIFE)
-Sağlık (EU4Health)
 

3. Diğer Hibe/Fon Kaynakları

 

• İzmir Kalkınma Ajansı:

https://www.izka.org.tr/

• TÜBİTAK Destekleri

https://www.tubitak.gov.tr/

• Dünya Bankası

https://www.worldbank.org/en/country/turkey

• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı

https://www.tr.undp.org/content/turkey/tr/home.html

• Sabancı Vakfı Toplumsal Gelişme Hibe Fonu
• https://www.sabancivakfi.org/tr
• Japonya Büyükelçiliği

https://www.tr.emb-japan.go.jp/itprtop_tr/index.html

• Hollanda Büyükelçiliği

https://www.hollandavesen.nl/

• Avusturalya Büyükelçiliği

https://www.bmeia.gv.at/tr/avusturya-bueyuekelciligi-ankara/

• İsveç Uluslararası Kalkınma İşbirliği Ajansı

https://www.sida.se/English/

• Kanada Büyükelçiliği

https://www.canadainternational.gc.ca/turkey-turquie/index.aspx?lang=tur

• İngiltere Büyükelçiliği

https://www.gov.uk/world/turkey

• ABD Büyükelçiliği

https://tr.usembassy.gov/tr/