Dünyanın en büyük yapay flamingo üreme adası, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Çamaltı Tuzlası’nın ortasına yapıldı. Hafta sonu bir araya gelen gönüllüler, flamingoların kuluçkaya yatabilmesi için kovalarla yapay yuvalar yaparak çalışmalardaki son noktayı koydu. Şimdi gözler, bu ay gelmesi beklenen ilk flamingo çiftine çevrildi. Yeni ada ile bölgede üreyen flamingo sayısının 3-4 binden 13-14 bine yükselmesi bekleniyor. Adanın karşısına kurulan gözlem istasyonuna yerleştirilecek kameralar aracılığıyla, flamingolar internet ortamında da izlenebilecek.

İzmir Kuş Cenneti’nde flamingo adalarının dalga erozyonu nedeniyle yok olmaya başlaması ve kapasitenin yetersiz kalması üzerine harekete geçen İzmir Büyükşehir Belediyesi, dünyanın sayılı sulak alanlarından biri olan cenneti korumak amacıyla önemli bir projeyi tamamladı. Büyükşehir, Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın da işbirliği ile dünyanın en büyük yapay flamingo üreme adasını İzmir’de kurdu. 26 Ocak’ta başlatılan çalışmalar kapsamında mevcut 500 metrekarelik flamingo adası 6440 metrekareye çıkarıldı. Çalışma yapan araçların adaya rahatça gidip gelmesi için oluşturulan yaklaşık 150 metre uzunluğundaki toprak yol dolgusu da kaldırıldı. Adanın çevresi dere yataklarından alınan doğal taşlarla çevrelenerek doğal dokunun korunması ve zarar görmemesi sağlandı. Araştırmacılar için adanın karşısına 7 metre uzunluğunda ahşaptan gözlem kulesi inşa edildi. Çalışmalara son noktayı hafta sonu içinde üniversite öğrencileri ve gönüllülerden oluşan 50 kişilik bir ekip koydu. Sabahın erken saatlerinde İzmir Kuş Cenneti’ne gelen Çamaltı Tuzlası işletmesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir Kuş Cenneti’ni Koruma ve Geliştirme Birliği personeli, Ege ve Dokuz Eylül Üniversitesi öğrencileri ve bölgede oturan vatandaşlardan oluşan grup, flamingoların üremesi için oluşturulan adadaki çakılları topladı. Flamingoların rahatlıkla üreyebilmesi için toprağı yumuşatan grup, ardından da kovalarla yapay yuvalar yaptı. Gün sonunda çalışmaları tamamlayan grup, yorgun ama mutluydu. Tek dilekler ise büyük emeklerle hazırlanan adaya Nisan ayında ilk flamingoların gelmesiydi.

Sayıları katlanacak
Yürütülen çalışmalar hakkında bilgi veren İZKUŞ Müdürü Tamer Seyis, flamingoların üreyeceği mevcut adanın zaman içerisinde giderek küçüldüğünü ve 500 metrekareye düştüğünün altını çizerek, “ Türkiye’de sadece Tuz Gölü ve İzmir Kuş Cenneti’nde üreyebilen flamingoların üreme alanını genişletmemiz gerekiyordu. Üniversite, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Büyükşehir Belediyesi ve İZKUŞ birliği işbirliği ile bir proje geliştirdik. Adayı 6 bin 500 metrekareye çıkardık. Aynı zamanda adanın hemen karşısına kurduğumuz gözlem istasyonuna yerleştireceğimiz kameralar aracılığıyla da vatandaşlarımıza internet ortamından flamingoları izleme imkanı sunacağız. 3 bin flamingonun üreyebildiği mevcut adada şimdi 13 -14 bin flamingo üreyebilecek. Buradaki çalışmaları tamamladık. Flamingoların üreyebilmesi için rahat ve huzurlu bir ortam oluşturduk. Şimdi gelmelerini bekliyoruz” dedi.

Başkan’a teşekkür
Flamingo adasının yapımına öğrencileri ile birlikte destek veren Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Sıkı, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı ve aynı zamanda İzmir Kuş Cenneti’ni Koruma ve Geliştirme Birliği Başkanı Aziz Kocaoğlu’na teşekkür etti. Belediye’nin kısa sürede flamingolar için zor şartlarda özverili bir şekilde çalıştığını söyleyen Sıkı, adanın yapımına destek olan Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’ne ve aynı zamanda 1001 Gıda Çamaltı Tuzlası işletmesine de teşekkür etti. Dünyanın en büyük yapay flamingo kuluçka adasının İzmir’de oluşturulduğuna dikkat çeken Sıkı, “ Fransa’da da böyle bir uygulama vardı. Onun bir benzerini hayata geçirdik. Bir diğer yapay kuluçka adası ise Güney Afrika’da bulunuyor. Temennimiz flamingoların en kısa zamanda buraya gelmesi. Önümüzdeki yıllardan itibaren burada 10 bin çiftin kuluçka yapacağını düşünmek şimdiden bizi heyecanlandırıyor. Bu sene gelirlerse büyük sürpriz olur. Çünkü yurt dışında yapılan uygulamalarda ilk sene gelmediğini öğrendik. İlk çift buraya geldikten sonra eminim ki, bu ada dolacak, Nisan ayının ortalarında sonlarına doğru beklentimiz ilk flamingoların gelmesi” diye konuştu.

İzmir Çevre ve Orman İl Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü Hayati Binboğa ise Gediz Deltası sulak alanının temel işlevi olan flamingoların tekrar burada üremesinin hem Türkiye hem de dünyadaki önemine değindi. Binboğa, adanın tamamlandığını ve başarılı bir çalışma yapıldığını kaydederek, gözlem istasyonundan kameralar aracılığıyla da internet ortamından vatandaşların flamingoları izleyebileceğini söyledi.

Dünyanın en büyüğü
Fransa’daki Rhone Deltası’nda 1970 yılında yapılan 6200 metrekarelik ve 2006 yılında Güney Afrika’da küçük flamingolar için yapılan 6250 metrekarelik flamingo adası bulunuyor. İzmir Kuş Cenneti’ndeki flamingo üreme adası, iki adadan da büyük olması nedeniyle “dünyanın en büyük yapay flamingo üreme adası” haline geldi. İspanya’daki Fuente de Piedra Lagünü’nde ise yeni bir ada yapmak yerine mevcut sedde üzerinde bazı değişiklikler yapılarak flamingoların üremesine uygun hale getirilmiş.

Gediz Deltası’nda yoğun kış şartlarına rağmen İzmir Büyükşehir Belediyesi ekiplerinin özverili çalışmalarıyla 1.5 ay gibi kısa sürede inşa edilen adada, en az 13 -14 bin çift flamingonun kuluçkaya yatması bekleniyor. Ada çalışması yapılırken yaklaşık 800 metrekarelik mevcut üreme adası ve üzerindeki yuvalar korundu. Ayrı yapay yuvalar yapılarak kuşların adayı daha kolay bir şekilde sahiplenmesi hedeflendi. Flamingoların genel olarak Nisan’ın ilk haftası kuluçkaya yatması nedeniyle ada, bu yılki üreme dönemine yetiştirilmiş oldu.

Flamingoların kuluçka dönemi 28 – 30 gün sürüyor ve ilk yavrular Mayıs’ın ilk haftasında görülmeye başlanıyor. Yüzde 98 oranında tek yumurta yapan flamingoların yumurtadan çıkan yavruları 2 aylık bir sürenin sonunda uçmaya başlıyor.

Gönüllüler ne dediler?

Gülin Güladi - E.Ü Su Ürünleri Faklütesi öğrencisi
“Böyle bir çalışmaya ortak olmak çok güzel, çok eğleniyorum. İlk defa böyle bir çalışmaya katıldım.”

Dr. Ortaç Onmuş - Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi
“Flamingolar için uygun bir ada haline getirmeye çalışıyoruz. Çakıl taşlarını ayıklayıp, flamingoların gagalarıyla yuva yapabilmeleri için yumuşak hale getiriyoruz. Türkiye’nin en büyük doğal koruma projelerinden biri. Çok büyük bütçeli bir proje. İzmir Büyükşehir Belediyesi adaya makinelerin girebilmesi için 3.5 kilometre yol yaptı. Zemini sağlamlaştırdı. Sonra onları tekrar kaldırdı. Ağır makinelerin buraya gelip gitmesi büyük masraf. Bu proje Türkiye’yi dünya ölçeğinde tanıtacaktır.”

Arda Malkoç (10 yaşında) (Kaymakam Özgür Azer Kurak İlköğretim Okulu öğrencisi)
“Burada flamingoların rahat yuva yapabilmesi için taşları kaldırıyoruz, ardından yapay yuvalar yapacağız. Flamingolar adaya geldiğinde böyle bir çalışmaya katılıp katkıda bulunduğum için kendimle gurur duyacağım.”