İzmir Büyükşehir Belediyesi, Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi’nin 93. yılında, göz yaşartan aile öyküleri ve mübadelenin etkilerini Ahmet Piriştina Kent Arvişi ve Müzesi’nde düzenlenen panelle yeniden hatırlattı. Konuşmacı ve izleyicilerin mübadil ailelerin ikinci, üçüncü kuşak temsilcisi olduğu panel büyük ilgi gördü. 

Kent tarihi ve kültürü açısından önemli çalışmalara imza atan İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi (APİKAM), “93. Yılında Mübadele” konulu panele ev sahipliği yaptı. APİKAM Toplantı Salonu’nda düzenlenen panelin moderatörlüğünü gazeteci-yazar Nedim Atilla üstlendi. Ege Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Mert “Mübadele ve İnsan”, Yaşar Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nazif Mandacı “Ulus Kurma Süreçleri, Nüfus Mübadeleleri ve Barışıklaşma”, Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Temsilcisi Taner Yasav ise “Mübadil Aile Öyküleri” başlığı altında konuştu. Panelin izleyicileri arasında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu ve İzmir Milletvekili Tacettin Bayır ile mübadil ailelerin ikinci, üçüncü kuşak temsilcileri de vardı.

E.Ü Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Mert’in Yunanistan’da ve Türkiye’de çektiği mübadillerin anılarını anlattığı belgeseli büyük ilgi gördü. Bu insanların 450 yıl yaşadıkları yerlerden, yani vatanlarından istemeyerek göç ettiğini söyleyen Mert, “Göç yollarında hayatını kaybeden mübadiller var. Yerleştikleri bölgeleri benimsediler ancak dil zorlukları nedeniyle ötekileştirildiler. Bu insanlar Atatürk’ün ismini gözyaşlarıyla anan insanlar. Cumhuriyete, laikliğe her zaman sahip çıktılar. Mübadillerden bu ülkeye hiç zarar gelmemiştir” dedi.

Lozan Mübadilleri Vakfı Ege Temsilcisi Taner Yasav ise bir mübadil torunu olduğunu hatırlatarak, iki taraflı yaşanan acıların izlerini hala hissettiklerini belirtti. Buca’da İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu tamamlanan tarihi evi  “Mübadele Anı Evi” olarak açmaya hazırlandıklarını belirten Yasav, desteklerinden ötürü İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’na teşekkür etti. Yasav, “Hasretin İki Yakası” adı altında yine İzmir Büyükşehir Belediyesi desteği ile Vasıf Çınar Meydanı’nda mübadil ailelerin öykülerinden oluşan sergi açtıklarını, bu sergiyi İstanbul ve Selanik’e de taşıdıklarını söyledi. Gazeteci-Yazar Nedim Atilla da, mübadillerin acı ve gözyaşı döktüğü için Cumhuriyet’in laik değerlerine, cumhuriyetin kendisine her zaman sahip çıktıklarını, çünkü barışın değerini çok iyi bildiklerini söyledi.
Panelin sonunda Girit’ten İzmir’e göç eden mübadil bir ailenin ikinci kuşak temsilcisi Salih Akdemir, Giritliler arasında sıkça söylenen Türkçe ve Rumca Madinada (mani) okudu.